मागील आठवड्यांमध्ये सोनं आणि चांदीच्या किंमतीत वाढ: एका नव्या गुंतवणूक संधीची सुरुवात?
सोनं आणि चांदी हे भारतीयांसाठी केवळ धातू नसून एक ऐतिहासिक गुंतवणूक परंपरा आहे. गेल्या काही आठवड्यांपासून या धातूंमध्ये किंमतवाढ झाली आहे. दिल्लीत सोनं प्रति 10 ग्रॅम 84,000 रुपयांवर गेलं, तर चांदीने एक लाख रुपयांचा टप्पा सहज पार केला आहे. सोनं आणि चांदी याच्या किंमतींमध्ये होत असलेल्या या वाढीमुळे गुंतवणूकदारांमध्ये एक नवीन उत्सुकता निर्माण झाली आहे. तज्ज्ञांच्या मते, हा फक्त सुरुवात आहे आणि आगामी काळात या किंमती आणखी वाढू शकतात.
सोनं आणि चांदीतील किंमतवाढीचे कारण समजून घेण्यासाठी आर्थिक परिस्थिती, जागतिक राजकारण, आणि आर्थिक अस्थिरता याचा सखोल विचार करावा लागेल. चला तर मग, या सर्व मुद्द्यांचा आढावा घेऊ.
१. जागतिक राजकारण आणि युद्धसदृश्य परिस्थिती
रशिया-युक्रेन आणि इस्रायल-हमास यांच्या दरम्यान सुरु असलेल्या युद्धामुळे जागतिक अस्थिरता वाढली आहे. त्यामुळे गुंतवणूकदार सुरक्षिततेच्या दृष्टीने सोनं खरेदीकडे वळताना दिसत आहेत. चीन, भारत, तुर्की, पॉलंड, आणि रशिया या देशांनी मोठ्या प्रमाणात सोनं खरेदी सुरू केली आहे. यामध्ये चीन आघाडीवर आहे. हे पाहता, सोनं खरेदीला जागतिक स्तरावर एका नवी गती मिळाली आहे.
२. अमेरिकेत राष्ट्राध्यक्षीय निवडणूक आणि त्याचे आर्थिक परिणाम
अमेरिकेमध्ये राष्ट्राध्यक्षीय निवडणुकीची तयारी सुरू आहे. निवडणुकीत कोण विजयी होईल याबद्दल अनिश्चितता आहे. ही अनिश्चितता डॉलरच्या स्थिरतेवर परिणाम करू शकते, आणि त्यामुळे सोनं आणि चांदीतील गुंतवणूक वाढू शकते.
३. मध्यवर्ती बँकांची सोन्यात गुंतवणूक
गेल्या काही वर्षांत जगभरातील मध्यवर्ती बँकांनी सोन्यातील गुंतवणूक वाढवली आहे. चीनने 2023 मध्ये 1210 मेट्रिक टन सोनं विकत घेतलं, तर रशियाने 1230 मेट्रिक टन सोनं विकत घेतलं आहे. चीन आणि रशिया हे दोन्ही देश सोनं उत्पादनातही आघाडीवर आहेत; तरीही ते या धातूमध्ये गुंतवणूक करताना दिसतात.
४. ब्रिक्स परिषदेतील निर्णय आणि जागतिक आर्थिक मंदी
ब्रिक्स परिषदेतील देशांनी स्वतःचं चलन निर्माण करण्याबाबत चर्चा केली आहे, आणि त्याला सोनं-समर्थन देण्याचा विचार केला जातो. भविष्यातील आर्थिक अस्थिरता टाळण्यासाठी ब्रिक्स देश सोन्यात गुंतवणूक वाढवत आहेत.
५. महागाई, व्याजदर आणि कोविडनंतरचे परिणाम
कोविडनंतर महागाई आणि व्याजदर विक्रमी पातळीवर आहेत. महागाई कमी होण्याच्या अपेक्षा फोल ठरल्या आहेत. तज्ज्ञांच्या मते, येणाऱ्या काळात मंदी येऊ शकते, त्यामुळे सोन्याची किंमत वाढत चालली आहे.
६. भारतातील गुंतवणूकदारांचे दृष्टीकोन
भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी सोनं ही सुरक्षित गुंतवणूक मानली जाते. मध्यवर्ती बँकांनी सोनं खरेदीत मोठा वाटा घेतला असून, परकीय चलन साठ्यात सोन्याचा सहभाग वाढवला आहे. त्यामुळे भविष्यातील अनिश्चित परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी सोनं एक महत्त्वाचा घटक ठरू शकतो.
७. डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्याचा प्रयत्न
रशिया-युक्रेन युद्धाच्या काळात रशियाला डॉलरमधील निर्बंधांमुळे आर्थिक नुकसान सहन करावे लागले. त्यामुळे विविध देशांनी डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी सोन्यात गुंतवणूक वाढवली आहे.
निष्कर्ष
सोनं आणि चांदीमध्ये गुंतवणूक करण्याचे महत्त्व केवळ आर्थिक दृष्टिकोनातून नसून, सुरक्षिततेच्या दृष्टीने देखील आहे.